Algemeen leesverslag 'De donkere kamer van Damokles'

De donkere kamer van Damokles

Auteur: Willem Frederik Hermans

Titel: De donkere kamer van Damocles, uitgeverij G.A. van Oorschot, 34e druk, maart 1997, 

Aantal bladzijde's: 335

Genre: Psychologische oorlogsroman

Samenvatting:Op de middelbare school heeft Osewoudt weinig contact met klasgenoten. Hij is een klein onderdeurtje zonder baardgroei, een hoge stem en vergroeide voeten door het vele judoën. Als Osewoudt 18 is, trouwt hij met zijn volle nicht Ria. Osewoudt neemt de leiding over de sigarenwinkel over van zijn moeder, en houdt zich ondertussen bezig met de verzorging van haar. Eind 1940, als de tweede wereldoorlog uitgebroken is in Nederland, meldt zich ene luitenant Dorbeck in de sigarenwinkel. Hij lijkt qua uiterlijk sprekend op Osewoudt en hij vraagt of hij een paar fotorolletjes ontwikkelen kan. De foto’s moeten naar E. Jagtman worden gestuurd. Bij het ontwikkelen mislukken de foto’s, dus koopt Osewoudt een leica-fototoestel om willekeurige foto’s te maken van militaire objecten om zo toch een paar foto’s naar Jagtman te sturen.

Als Dorbeck weer van zich laat horen, vraagt hij of Osewoudt naar Haarlem moet komen. In Haarlem ontmoet hij Dorbeck en Zewuster. Met hen vermoordt hij 2 mannen in de Kleine Houtstraat 32. Pas in 1944 laat Dorbeck weer van zich horen. Hij schrijft dat Osewoudt een aantal foto’s naar een adres te versturen in Engeland. Een paar dagen later belt een vrouw op die hem graag wilt ontmoeten. Deze dame komt uit Engeland en het Elly Sprenkelbach Meijer. Ze laat een van de foto’s zien die hij een paar dagen geleden heeft opgestuurd, als bewijs van betrouwbaarheid. Ze wil dat Osewoudt haar ergens onderduikt, dus brengt Osewoudt haar naar zijn oom Bart toe.

Als hij de student en vriend Moorlag tegenkomt, die op dat moment een kamer huurt boven de sigarenwinkel, hoort Osewoudt dat zijn moeder en vrouw opgepakt zijn door de Duitsers. Samen gaan ze naar Meinarends toe, die valse persoonsbewijzen maakt voor Osewoudt en Elly. Als Osewoudt naar een kapperzaakje gaat om zij haar zwart te verven ontmoet hij Marianne Sondaar, een Jood met een schuilnaam waar Osewoudt een relatie mee krijgt. Ook wordt hij aan een onderduikersadres geholpen, namelijk het huis van Labare. Daar moet hij fotorolletjes ontwikkelen.

Later wordt Osewoudt opgepakt na een bezoekje aan de bioscoop. Hij wordt verhoord en geslagen, en hij heeft het idee dat ze hem voor iemand anders aanzien. Hij weet uiteindelijk te ontsnappen en gaat terug naar het huis van Labare. Maar die nacht daarna wordt iedereen opgepakt door de Duitsers en opgesloten. In de gevangenis ontmoet hij Ebernuss, die erg aardig is tegen Osewoudt.

Ebernuss brengt Osewoudt in contact met Dorbeck en Moorlag. Na aandringen van Dorbeck vergiftigd Osewoudt Ebernuss. Later komt hij erachter dat Marianne een doodgeboren kind van hem heeft gebaard. Na de oorlog wordt Osewoudt opgepakt en beschuldigd van oorlogsmisdaden. Osewoudt probeert zijn onschuld op allerlei manieren te bewijzen, maar alles zit hem tegen. Bij een laatste vluchtpoging word Henri Osewoudt doodgeschoten.

Thema: 

Een man handelt zonder te weten wat zijn doel is.


Motieven:- oorlog, want dat is nou eenmaal de tijd en er komen steeds dingen uit terug.- fototoestel, omdat Osewoudt een Leica koopt die hij steeds gebruikt en die steeds terugkeert.- foto’s, omdat Osewoudt drie foto’s krijgt die hij moet ontwikkelen en die drie foto’s komen het hele boek door weer te voorschijn.- tram, omdat het meeste vervoer per tram gaat en dat komt steeds terug.- eenzaamheid, want Osewoudt leeft erg op zichzelf en is daardoor erg eenzaam en een beetje mensenschuw. Ook kan hij niemand vertrouwen en dat maakt hem erg eenzaam.

Verwachtingen?

Ik ben het boek gaan lezen op aanraden van mijn vader, nadat we een gesprek hadden samen welke boeken in zijn leven echt indruk op hem gemaakt hebben.

Beoordeling:

Schrijfstijl: 

Het boek is ingedeeld in ongenummerde en ongetitelde hoofdstukken De zinnen zijn redelijk kort en niet moeilijk. Er wordt veel gebruik gemaakt van spanningsopbouw, bijvoorbeeld door middel van climaxen. Er wordt weinig gebruik gemaakt van beeldspraak, alleen ironie komt wel eens naar voren. Alle personen en gebeurtenissen worden uitgebreid beschreven. Soms is het taalgebruik wat ouderwets, maar ondanks dat toch goed te begrijpen.

Inhoud:

Tijd: Het verhaal loopt van 1932 tot 1945, dus de Tweede Wereldoorlog. Het wordt chronologisch verteld. Soms worden er tijdsprongen gemaakt van enkele weken, maar er is geen sprake van grote flashbacks.

Ruimte:

Het boek speelt zich af in de Nederlandse plaatsen: Haarlem, Lunteren, Amsterdam, Wageningen, Leiden, Voorschoten, Scheveningen en Den-Haag. Belangenruimtes die worden gebruikt zijn bijvoorbeeld de sigarenwinkel en de cellen. Het zijn kleine, smalle, sombere en donkere kamertjes. De sigarenwinkel is een erg belangrijke plaats omdat dat de plek is waar het ‘avontuur’ begint, en de hoofdpersoon daar meerdere malen terugkomt. Het einde van het boek speelt zich kort af in Engeland in een strafkamp.

Perspectief:

De functie hiervan is spanning opwekken. Je weet alleen wat hij ook weet. Je weet niets meer en niets minder, dat maakt het erg spannend. Ik heb dan ook het hele boek echt geloofd dat Dorbeck echt bestaat, helemaal wanneer ze hem vermoorden. Een andere functie is dat je echt bij het verhaal betrokken bent, je zit met dezelfde vragen als de hoofdpersoon.

Eindoordeel:

In dit verhaal is er sprake van een opening-in-de-handeling. Je valt meteen midden in het verhaal en je wilt graag weten waar het over gaat. 

In het boek gaan feiten en fictie soms door elkaar lopen, je hebt als lezer soms de realiteit niet meer voor ogen.

 ----------------------------------------------------------------------------------------------/////////////////------------------------------------------------

Lijst van gebruikte bronnen:

- http://www.lezenvoordelijst.nl/zoek-een-boek/nederlands-15-tm-19-jaar/d/de-donkere-kamer-van-damokles/

- http://nl.wikipedia.org/wiki/De_donkere_kamer_van_Damokles

- http://www.scholieren.com/boekverslag/49503

Roos Osse, 5a