donderdag 8 november 2012

Boekverslag 'Een schitterend gebrek'

Een schitterend gebrek

 
Schrijver: Arthur Japin
Titel: Een schitterend gebrek
Uitgever: De Arbeiderspers
Plaats: Amsterdam
Jaar van uitgave: 2003
Druk: twaalfde
Aantal bladzijden: 239
Genre van het boek:
Het is een psychologische roman. Het hele boek lang volg je de hoofdpersoon Lucia. Het hele verhaal is door haar ogen geschreven. Je zit als lezer dus als het ware in haar hoofd en je leest over al haar gedachten en overwegingen. Hierdoor leer je de persoon Lucia door het boek heen steeds beter kennen. Je weet wat haar uitgangspunten zijn, waar ze van houdt en wat ze juist haat. Deze dingen veranderen door de gebeurtenissen die ze meemaakt. Ze gaat anders denken waardoor haar handelingen in het boek dus ook veranderen. Je krijgt als lezer dus een kijkje in de persoon Lucia en hoe die persoon in de loop van de jaren verandert. Dit zijn duidelijke kenmerken voor een psychologische roman.

Samenvatting:
Lucia wordt geboren in 1728 in het prachtige Pasiano. Haar moeder en vader zijn daar bediende van een gravin en Lucia heeft een heel onbezorgde jeugd. Eigenlijk gebeurt er nooit zo heel veel en Lucia lijdt een rustig leventje. Dit is natuurlijk tot op een bepaald moment. Voor de bruiloft van de dochter van de gravin in 1742 (Lucia is nu dus 14) komen als gasten vanuit Venetië onder anderen de broers Francesco en Giacomo Casanova, twee jongens uit hogere kringen. Lucia heeft vanaf het eerste moment dat ze Giacomo ziet al een oogje op hem en uiteindelijk ontbloeit tussen Lucia en Giacomo voor beiden hun Grote Liefde. Giacomo moet echter voor een tijdje weg en hij laat Lucia alleen achter in Pasiano. Ze beloven elkaar trouw en leggen hun toekomstplannen vast. Ze besluiten zich over een halfjaar te verloven en uiteindelijk een paar maanden later te trouwen.

Na Giacomo's vertrek krijgt Lucia een Franse huisonderwijzer om haar voor te bereiden op haar omgang met de hogere kringen. Lucia verbaast iedereen met haar pienterheid en verbluffende ijver. Ze vordert snel en hoe meer ze leert, hoe ijveriger ze wordt. Ook de gravin is blij verrast, maar waarschuwt Lucia wel voor het leven in de Venetiaanse hogere klasse. Ze zegt dat alles er om uiterlijk en voorkomen gaat. Als je er wat dat betreft niet bij hoort, dan ben je helemaal niets en wordt je met de nek aangekeken.
Dan gebeurt er iets dat Lucia’s rustige leventje kompleet op z’n kop zet. Niet lang voordat Giacomo terugkeert, slaat het noodlot toe. De huisonderwijzer van Lucia krijgt de pokken en sterft ondanks de goede zorgen van Lucia. Helaas heeft ze niet al te goed uitgekeken met de hygiëne en is zelf ook besmet geraakt. Lucia weet van te voren wat er gaat gebeuren en laat zich aan armen en benen aan bed vastbinden. Zo voorkomt ze dat ze de jeukende bulten openkrabt. Haar voorbereidingen werken redelijk, alleen haar gezicht heeft het moeten ontgelden. Als ze later in de spiegel kijkt ziet ze dat haar gezicht helemaal onder de littekens zit. Het stort haar in een hevige tweestrijd: moet ze wegvluchten van Pasiano om zo de carrière van haar geliefde te redden (ze moest namelijk denken aan waar de gravin haar voor gewaarschuwd had) of moet ze wachten tot Giacomo terug komt en hem laten oordelen? Uiteindelijk kiest ze voor het eerste. Ze gaat er vandoor en laat haar moeder een verhaal ophangen dat ze er met één van knechten vandoor is gegaan. Wat ze niet beseft is dat haar “verraad” Giacomo’s wereldbeeld verbitterd waardoor hij nooit meer lief zal hebben zoals hij van haar heeft gehouden.
Voor Lucia begint nu een zwerftocht door Italië. Ze wil een nieuwe levensweg inslaan en voortaan noemt ze zich Galathee de Pompignac. Tijdens haar werk bij een familie in Bologna ontmoet ze Zelide, een Franse gravin, die zich opwerpt als Galathees beschermvrouw. Zelide vertegenwoordigt de opkomende Romantiek en bepleit sterk te vertrouwen op de intuïtie in plaats van op het verstand, iets heel anders dan Galathee van haar leermeester heeft geleerd. Met Zelide trekt Galathee als haar secretaris verder op. Galathee trekt in bij Zelide in haar kasteel in Vincennes, dichtbij Parijs. Voor Galathees karaktervorming zijn dit heel belangrijke jaren. Ze leert erg veel van Zelide. Helaas wordt ook Zelide ernstig ziek en overlijdt. Galathee besluit ditmaal naar het Noorden te reizen. Ze wil graag naar Amsterdam omdat ze heeft gehoord dat het een tolerante stad is. Ze hoopt hierdoor minder op haar littekens aangekeken te worden.
Eenmaal in Amsterdam aangekomen gaat het helaas anders dan gepland. Door de economische achteruitgang en door haar verminkte uiterlijk lukt het Galathee niet een baan te vinden in Amsterdam. Zo belandt ze ten slotte in een bordeel. Het is een hard bestaan. Door haar verminkte gezicht is ze vaak gedwongen klanten van het laagste allooi tegen een minimaal tarief te accepteren. Even komt er een lichtpuntje in deze harde tijd te komen wanneer een welgestelde en aardige jood haar als privé-prostituee in zijn appartement onderbrengt. Galathee wist echter niet dat seks tussen joden en niet-joden bij de wet verboden is in Amsterdam. De twee worden betrapt en door de politie van hun bed gelicht. Galathee komt voor straf twee jaar in het spinhuis terecht. Een afschuwelijk verblijf. De prostituees worden er in kooien tentoongesteld terwijl zij moeten spinnen als taakstraf. Tegen een bescheiden entree mag het publiek hen naar hartelust uitschelden en beledigen.Gelukkig weet ze zich ook door deze harde tijd heen te slaan. Ze zit haar tijd uit en gaat daarna weer terug de prostitutie in. Haar leven neemt nu eindelijk een gunstiger wending als ze haar werk gesluierd gaat doen. Deze geheimzinnige uitstraling heeft een positief effect op de klandizie, die dan ook sterk stijgt. Galathee krijgt zelfs een heel comfortabel leven wanneer ze een aantal vaste klanten onder de Amsterdamse bovenklasse krijgt. Een van deze mannen stelt haar tijdens een uitje een Frans sprekende gast voor: le Chevalier de Seingalt. Zij herkent in hem vrijwel meteen haar vroegere geliefde Giacomo. Maar door haar sluier en haar andere naam merkt Giacomo totaal niet dat het zijn jeugdliefde is die nu voor hem staat. Wel maakt hij haar het hof en er groeit een intensief contact tussen de twee. Ze voeren intrigerende gesprekken, onder andere over trouw en ontrouw van vrouwen en mannen. Deze gesprekken balanceren telkens op de rand tussen onthulling en geheimhouding. Galathee kan het niet aan te vertellen wie ze is en zelfs als de twee het bed induiken houdt ze haar sluier om. Iets later vertrekt Giacomo uit Amsterdam voor zaken. Als hij al in de koets zit verspreekt Galathee zich en laat de naam van Lucia vallen, die Giacomo nooit genoemd heeft. Giacomo is natuurlijk verbijsterd. Hij gaat zo snel als zijn werk het toelaat naar Amsterdam terug en vraagt Galathee om opheldering. Ze redt zich uit de situatie door hem per brief te melden, dat zij deze Lucia toevallig heeft leren kennen en dat die op bepaalde avonden in een bordeel te vinden is. Verder vertelt ze hem dat ze dringend de stad uit moet en hem in Amsterdam waarschijnlijk niet meer zal ontmoeten. Intussen gaat Galathee ongesluierd op de afgesproken tijd in het bordeel staan. Giacomo gaat naar de aangegeven plaats en treft daar de verlepte en mismaakte Lucia aan. Hij is geschokt. Giacomo praat even met haar en beseft dan dat hij haar vroeger groot onrecht heeft aangedaan door haar te verlaten. Aan Galathee stuurt hij een brief met geld om haar te bedanken en een verslag van zijn bevindingen.Galathee blijkt intussen zwanger te zijn. Van wie is niet goed vast te stellen, maar vermoedelijk is het het kind van Giacomo. Het geld dat Giacomo haar had toegestuurd gebruikt Galathee voor een overtocht per boot naar Amerika. Dit doet ze samen met een van haar vaste klanten, een twintig jaar oudere Amerikaanse handelsman.Uit het nawoord blijkt dat Galathee in Amerika met hem getrouwd is en dat ze samen drie kinderen hebben gekregen. Galathee overleefde haar man dertig jaar en overleed in 1802, 74 jaar oud.

Verwachtingen:
De voorkant van het boek laat in een hoekje een man zien die een sluier van een vrouw optilt. De omranding van dit plaatje bestaat uit een aantal hoge gebouwen, een kerk misschien en een paar bomen. Dit zou kunne staan voor de stad waarin het boek zich afspeelt, namelijk Amsterdam. De rest van de voorkant van het boek is leeg.
De titel komt letterlijk in het boek voor wanneer Giacomo Casanova samen met zijn broer Lucia voor het eerst ontmoeten. Zodra Lucia voor hen weg schijnt te zijn, zegt Giacomo dat Lucia een gebrek heeft, namelijk dat ze te jong is. Zijn broer antwoordt dat het dan een schitterend gebrek is. Later is het schitterend gebrek van Lucia haar gezicht dat bedekt is met een sluier. Lucia heeft een lelijk gezicht, maar door een sluier over haar gezicht te doen, krijgt ze iets speciaals over zich heen, wordt ze door veel mensen opeens gezien als een prachtige vrouw.


Motieven en Thema:
Een thema is schoonheid van buiten. Lucia is verminkt eigenlijk door de pokken en daardoor is ze de schoonheid van haar gezicht kwijt, zoals Casanova in zijn memoires noemt, `Lucia was niet rondweg lelijk geworden, maar iets wat veel erger was: weerzinwekkend'. Dit is uit de vertaling door Theo Kars. Om haar schoonheid toch wel wat terug te vinden is Lucia een voile gaan dragen, zodat de voile eigenlijk haar schoonheid van haar gezicht wordt. Daardoor komen we ook op een ander thema, namelijk verbergen. Lucia verbergt haar gezicht onder de voile en dat is dus eigenlijk bedrog, ze geeft een ander deel van de werkelijkheid weer. En hierin komen wij het motto tegen van het boek, namelijk “Veel van wat men aanvankelijk alleen in de verbeelding bestaat, wordt werkelijkheid.”. Hier is de verbeelding dat Lucia weer door andere mensen als een schoonheid wordt aangezien en dit wordt werkelijkheid doordat Lucia een voile gaat dragen. En hierbij past weer een ander thema bij, alweer, namelijk van de grootvader van Lucia die spiegels maakte waardoor men zich anders ging zien door van een andere kant te kijken. Je hoopt dat je er op een bepaalde manier eruit ziet, de verbeelding, en je komt erachter door op een andere manier te kijken, dan maak je het werkelijkheid.
Schrijfstijl:
De auteur van dit boek heeft het verhaal geschreven vanuit het ik perspectief. De hoofdpersoon van het boek is dus degene die het verhaal verteld.
In dit geval is dat Lucia. Niet de 14jarige Lucia, ook niet de Lucia die net veranderd is in Galathée, maar de Lucia die alles wat ze verteld al meegemaakt heeft. Op sommige momenten laat ze de gedachteoverwegingen wel merken, maar in de meeste scènes is ze een alwetende verteller.


Inhoud:


personages:

Lucia
De hoofdpersoon van dit verhaal is Lucia. Ze is een jong meisje, dat leeft met de natuur. Ze schaamt zich nergens voor. Omdat ze een relatie met Giacomo heeft, krijgt ze bijles van Monsieur de Pompignac. Wanneer ze Pasiano verlaat, verandert ze haar naam in Galathéé de Pompignac. In haar verdere leven verkoopt ze zichzelf als gezelschapsdame. De gebeurtenissen uit haar jeugd hebben veel invloed op het gedrag en de levenswijze van Galathéé. Ondanks alle tegenvallers word ze een slimme vrouw. Ze wordt een echte 18e eeuwse denker.

Giacomo Casanova
Giacomo Girolamo Casanova, chevalier de Seingalt is de tweede hoofdpersoon. Hij is de liefde van Lucia. Giacomo houdt van meisjes. Ook later in het verhaal komt deze eigenschap terug. Hij blijkt Lucia niet te herkennen, terwijl hij toch meerdere malen met haar in gesprek raakt tijdens zijn verblijf in Amsterdam.

Zelide

Zelide is de vrouw met wie Galathéé rond reist in Italië. Ze is een vrouw van de Verlichting, ze neemt niets aan zonder het met eigen ogen te hebben gezien. Lucia leert veel van haar en over hoe ze onafhankelijk moet zijn.

Jamieson
Jamieson is de vader van de drie kinderen van Galathée. Hij is de man die Galathéé steun en zekerheid kan bieden buiten het prostitueeleven. Hij komt op vaste avonden naar haar toe om met haar het bed te delen. Jamieson is helemaal weg van Galathéé en vraagt haar om mee te gaan naar Amerika.

Mosieur de pompignac
Monsieur de Pompignac is de man die Lucia leert lezen en schrijven. Ook laat hij haar nadenken over het leven. Ze leest dankzij deze meneer veel boeken en gaat intellectueel zeer vooruit. Monsieur de Pompignac is ook de oorzaak van de ziekte die Lucia kreeg in Pasiano.


Tijd en ruimte

Het verhaal speelt zich af in de tijd van de Verlichting, de achttiende eeuw. Het begint als Lucia veertien is (ze is in 1728 geboren dus dat is in 1742), en het eindigt als Lucia (op dat moment Galathée de Pompignac) 30 jaar is, in 1758 dus. In het nawoord kom je erachter wanneer Lucia overleden is, eigenlijk beslaat het boek dus heel haar levensverhaal, met een paar knippen erin.

Het verhaal kent veel versnellende en vertragende momenten. Bijvoorbeeld wanneer Lucia de ziekte krijgt waar ze haar verminking aan overhoudt. De schrijver wijdt acht pagina's aan dit voorval. Het is dat ook de basislegging van het verhaal. Als Lucia wegloopt uit Pasiano komt er een versnelling in het verhaal, de tijd waarin ze reist door Italië en Frankrijk komt niet erg uitgebreid aan bod.
Wat erg kenmerkend is voor dit verhal is dat het niet in chronologische volgorde verteld word. Met vele flash-backs wordt het verhaal in leven gehouden en ben je verplicht goed op te letten. De flash-backs zijn van lange duur, vaak hoofdstukken lang.

Het verhaal speelt zich af in Europa, met name in Italië (Venetië), Frankrijk (Parijs) en Nederland (Amsterdam). Haar jeugd speelt zich af in Pasiano, een mooi natuurgebied met een landhuis van de Gravin en wat huizen voor het personeel, waar Lucia zich helemaal thuis voelt tussen de bossen met de dieren. Als ze wegvlucht uit Pasiano (ze veranderdt har naam in Galathée) komt ze terecht in Bologna waar ze Zelide ontmoet tijdens haar baan als kindermeisje. Samen met deze vrouw gaat ze wonen in Vincennes, dichtbij Parijs. Wanneer Zelide sterft gaat Galathée naar Amsterdam. Hier komt ze in een klein appartementje te wonen.
Als jonge vrouw komt Galathée in het theater, het bordeel, het spinhuis en gewoon op straat. Vooral het theater en het sniphuis hebben veel betekenis het het boek. Het theater is waar ze Haar jeugdliefde weerziet en het spinhuis is waar ze in heeft gezeten als prostitue om daar te spinnen als soort van taakstraf.
Als laatste gaat ze met haar man naar Amerika, er speelt hier zich niets af, het wordt alleen genoemd.

Eindoordeel
Ik vind dit een van de mooiste boeken die ik gelezen heb!
Het is zo prachtig geschreven, daar heb ik werkelijk geen worden voor. Ik heb het ook heel snel uitgelezen, omdat het mij zo gegrepen heeft. Als ik de tijd had gehad, had ik dit boek in één keer uit kunnen lezen, zo boeiend is het geschreven. Het verhaal vind ik prachtig. De tijd en de leefstijl spreekt me erg aan. Het is een soort romantisch sprookje, ondanks dat de hoofdpersoon niet zo heel veel romantiek in haar leven heeft.
Ik denk dat het boek me ook zo erg aanspreekt, omdat ik de hoofdpersoon zo leuk, interessant en dapper vind. Zij spreekt mij heel erg aan. Als kind vind ik haar erg grappig en later bewonder ik haar dapperheid heel erg. Het verhaal is heel aangrijpend, doordat het vanuit de hoofdpersoon geschreven is. Daardoor voel je heel goed hoe zij zich voelt, omdat ze dit zo mooi en duidelijk omschrijft. Dit wekt veel medelijden op, omdat Lucia door haar littekens niet altijd even snel geaccepteerd wordt en toch slaat zij zich er heel goed doorheen. Aan de andere kant beschrijft zij regelmatig hoe erg ze het vindt als mensen medelijden met haar hebben, dus stiekem durfde ik dat ook niet te hebben, omdat ik las hoe zij daarover dacht.
Ik heb geen negatieve reacties op dit boek en zou het daarom ook zeker aanraden. Ik denk dat je pas begrijpt hoe mooi het taalgebruik is, wanneer je het boek zelf gelezen hebt.

__________________________________________________________________///////__________

 

Bronnen:


http://www.lezenvoordelijst.nl/zoek-een-boek/nederlands-15-tm-19-jaar/e/een-schitterend-gebrek/


Door Roos Osse 5a.

2 opmerkingen:

  1. Hee Roos,
    Allereerst vind ik dat je een heel goed leesverslag hebt geschreven! Ik heb dit boek een tijdje geleden ook gelezen voor de lijst en ik was ook erg enthousiast. Het is heel goed dat je zo’n uitgebreid leesdossier hebt waarin allerlei kanten van het boek besproken worden. Bovendien vind ik dat je jouw uiteindelijke eindoordeel erg goed onderbouwt. Ik heb eigenlijk geen verbeteringspunten, want ik heb geen spelfouten kunnen ontdekken en ook je zinnen lopen goed. Het enige wat ik niet snapte, was jouw beoordelingsbalk op het einde. Volgens mij geef je daarin aan dat je het boek niet zo goed vindt (de streepjes staan helemaal links), maar in je eindoordeel ben je juist heel enthousiast?! Maar over het algemeen vind ik dit een heel mooi, uitgebreid leesverslag.
    Groetjes,
    Naomi

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hoi Roos,
    Ik vind dat je een heel goed en uitgebreid leesverslag hebt gemaakt. Er zaten maar één of twee spellingsfouten in, maar die kwamen waarschijnlijk door het snelle typen. Ik vind dat je alles goed uitlegt waarom je het vind. En zoals Naomi al zei klopt je beoordelingsbalk denk ik niet. Al met al een goed verslag!
    groetjes, Tamara

    BeantwoordenVerwijderen