In 1842 verscheen de (onvoltooide roman de zielen van de
negentiende-eeuwse Russische schrijver Nicolaj Gogol. In de filosofie Magazine,
nr. 2, 2010 verscheen een artikel van Simone Bassie en Michel Dijkstra over
Gogols Dode zielen: ‘Verdienen aan de dood’.
a) Welke overeenkomsten herken je tussen de
gebeurtenissen in de roman Dode zielen en de gebeurtenissen in het verhaal ‘Dode
zielen’?
In beide verhalen worden de doden gebruikt
als product (middel om geld te verdienen). Ze verliezen als het ware in hun
waardigheid. In de roman ‘Dode zielen’ wil Tsjitsjikov geld verdienen aan
doden, door lijfeigenen, die nog niet als dood geregistreerd staan, te kopen
van hun baas, die baas moest er anders geld voor betalen. Door dit te doen kan
hij leningen van de bank verkrijgen en dus met doden geld verdienen. In het
verhaal ‘Dode zielen’ wil Ernst de doden op een website plaatsen, zodat mensen
die website gaan bezoeken om zo herinneringen te kunnen ophalen.
b) Welke overeenkomst bestaat er volgens Bassie en
Dijkstra tussen de roman van Gogol en de filosofie van Karl Marx?
Mensen hebben eigen rechten zichzelf te
mogen ontplooien in hun vaardigheden en talenten. Ze mogen van hun eigen leven
genieten. Je mag de rechten van andere mensen niet schaden. Bij beide
arbeiders/lijfeigenen hebben ze geen eigen wil meer maar worden gezien als
handelswaar. Ze worden ‘gebruikt’ om geld mee te verdienen.
c) Leg beargumenteerd uit of je Ernst uit ‘Dode
zielen’ een moderne kapitalist zou kunnen noemen?
Hij is een kapitalist omdat hij uit is op
zoveel mogelijk winst maken. Hij heeft een manier gevonden door doden op
internet te plaatsten en er zo winst mee te maken. Hij heeft hier geen enkele
emoties bij. Alleen het verlangen naar geld en misschien ook wel macht. Hij
houdt geen rekening met andere normen en waarden. Wat hem een modern kapitalist
maakt is dat hij het internet gebruikt. Internet is iets van de moderne tijd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten