Leesverslag 'Sonny boy'

Titel: Sonny Boy
Auteur: Annejet van der Zijl
Uitgeverij: Nijgh & van Ditmar, Amsterdam 2007
Druk: Eerste druk November 2004, negentiende druk Juni 2007
Aantal bladzijdes: 235
Genre: Biografie of een ‘non-fictionele roman’.

Samenvatting van het boek

Als Waldemar Nods in de jaren twintig van Suriname naar Nederland emigreert, wordt hij allesbehalve hartelijk ontvangen. Als hij na een maand het huis van zijn halfbroer moet verlaten vindt hij een kamer bij de moderne en vrijdenkende Rika van der Lans. Ze heeft vier kinderen maar woont apart van haar zwaar gelovige man. De blanke Rika krijgt een affaire met de zeventien jaar jongere, zwarte Waldemar en ze wordt zwanger. Ondanks alles kiezen ze voor elkaar in een tijd waarin niemand daar begrip voor heeft. Als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt steken de twee hun nek uit door in hun pension plaats te bieden aan onderduikende joden. Wat ze inmiddels wel geleerd hebben, wordt opnieuw bewaarheid: elke daad heeft zijn consequenties.

Verwachtingen

Mijn verwachtingen waren best groots van dit boek, aangezien iedereen die ik erover sprak er erg enthousiast over was. In dit boek zitten ook een aantal aangrijpende thema's die me erg aanspreken. De helden in dit boek, die toch ook weer heel menselijk zijn. De verhaallijn van dit boek leek me ook wel fascinerend. Persoonlijk vind ik geschiedenis ook erg interessant en aangezien er toch veel belangrijke historische momenten in dit boek zitten, die vandaag  de dag nog steeds een rol spelen.

Motieven en thema

Thema
Aangezien dit boek een non-fictief literair werk is, is er niet echt sprake van een thema. De schrijfster heeft vooral een situatie willen schetsen, en een aantal belangrijke zaken uit de wereldgeschiedenis a.h.v. dit verhaal willen verduidelijken. De rol van Suriname, negers, de apartheid en slavenhandel enerzijds, maar ook de Tweede Wereldoorlog. Uit het boek wordt duidelijk hoe er in de jaren dertig werd gedacht over huwelijken tussen katholieken en protestanten en relaties tussen blanken en zwarten. Vooral dat laatste was onacceptabel.

Als ik toch een thema zou moeten kiezen voor dit boek, dan zou ik 'verboden liefde in oorlogstijd' kiezen. Ondanks er zoveel ellende op het pad komt van Rika en Waldemar, houden ze zielsveel van elkaar en houden ze het heel lang vol.

Motieven die regelmatig terugkomen in het verhaal:

- Noordnoordoost: Waldemar vertrekt van Suriname naar Nederland met deze koers. Later zullen Waldemar en Rika nogmaals deze koers aannemen. Dit keer in een compleet andere situatie: bij het vertrek naar de concentratiekampen in Duitsland. Weer een barre tocht, maar dit maal met een veel sombere bestemming.
- Moeilijke huwelijken. Rika weet ze wel uit te zoeken. Eerst trouwt ze als katholieke met een protestante man, iets wat niet echt gewaardeerd wordt. Later maakt ze het nog bonter en gaat ze als blanke vrouw een relatie aan met een donkere man.
- Liefde/zorg. Eerst had Rika liefde voor Willem, later voor Waldemar. Ze geeft erg veel liefde aan haar kinderen, ook als ze die verliest. Tegen de kostgangers is ze ook erg hartelijk.
- Mensen verliezen. Rika verliest haar man en later ook haar kinderen. Later verliest Sonny Boy zijn ouders. In de kampen verliezen ze nog veel meer mensen.
- Wereldgeschiedenis. Er wordt uitleggegeven over de slavenhandel, de apartheid, Suriname en de Tweede Wereldoorlog. Hierover leer je heel wat als je dit boek leest.
Verboden liefde. Rika en Waldemar worden er telkens aan herinnerd dat het niet normaal is dat een blanke met een niet-blanke huwt. Maar er komen nog meer voorbeelden van verboden liefdes, zoals dat haar ex-man Willem met de hulp huwt. Ook waarschuwt Rika haar dochter vaak dat zij niet de verkeerde beslissing neemt door te trouwen op jonge leeftijd.

Lichaamskleuren (zwart en wit). In de tijd van de 20^e eeuw was er nog veel ophef over de niet-blanken. En er was ook veel racisme tegen de Joden, die een enorm grote rol speelden in de 2^ewereld oorlog. Je wordt er telkens aan herinnerd, omdat het ook een grote rol in het verhaal zelf speelt, Waldemar is zelf  Surinaams en ze lieten Joden onderduiken tijdens de oorlog.

Beoordeling

Het verhaal is volledig vanuit een auctoriaal vertellerperspectief geschreven.

Het verhaal gaat niet over de auteur zelf, daarom is het dus ook een biografie, en geen autobiografie.

Er zijn vier duidelijke verhaallijnen in het boek: de geschiedenis van Waldemar Nods, het verhaal van Rika van der Lans, het verhaal van Waldemar en Rika in de vooroorlogse jaren, het verhaal over de oorlogsjaren.

Het boek is niet helemaal chronologisch verteld. Het begint bijvoorbeeld in 1923, daarna ga je naar 1928, en van daaruit wordt teruggekeken op de tijd ervoor. Wanneer de levenslijnen van Rika’s en Waldemars bij elkaar komen, wordt het verhaal voor lange tijd chronologisch verteld.

Tijd. 
Het verhaal speelt zich af in de 20e eeuw. De episode speelt zich af in Suriname 1923.De rest van het verhaal speelt zich af in Nederland, tot 1945. Daarna gaat de auteur nog in op het leven van Sonny Boy na de oorlog.

Eindoordeel:

Ik vind dat dit boek een 8.0 waard is. Mijn verwachtigen waren hoog zoals ik al zei, en dat was ook niet onterecht. Ik vond het hele verhaal erg mooi en boeiend. De passages die voor mij eruit sprongen waren het verraad van het onderduikadres, het verhoor in de gevangenis en de omstandigheden in het kamp.

Van der Zijl schrijft erg vloeiend en op een manier dat je graag verder wilt lezen. Ook het slot zorgt ervoor dat je een goede indruk overhoudt aan het boek. Het allermooiste stuk in het boek vond ik de epiloog, waarin Waldemar voor zijn leven zwemt. Hoewel je al weet dat hij het niet gaat redden, is het ontzettend spannend. Je vraagt je af wat er dan gebeurd is. Aangezien hij zo ontzettend goed kon zwemmen.

Ik vind het mooi dat er veel brieven in het verhaal voorkomen, die slechts zijn herschreven uit echtbestaande brieven.

In het verhaal wordt veel gebruik gemaakt van beeldspraak, dat vind ik ook altijd wel een mooie schrijfwijze. ‘Rika stond er koket bij in haar met bont afgezette mantelpakje, en iets in haar blik suggereert dat de verhouding tussen haar en Waldemar toen al niet helemaal zakelijk meer was.’

Het probleem dat mensen uit verschillende culturen of milieus ondanks bezwaren uit hun omgeving samen iets willen beginnen is van alle tijden, en zeker van de hedendaagse multiculturele samenleving is. Dit is mooi passend bij de relatie tussen Rika en Waldemar,

Lijst van gebruikte bronnen

-  Het boek Sonny Boy van Annejet van der Zijl
-  http://www.pathe.nl/film/6329/sonnyboy

- http://www.scholieren.com/boekverslagen/20844

.